In het begin zag ik hoogsensitiviteit zelf vooral als een last. Dit kwam omdat ik tijdens mijn burn-out vooral het deel overprikkeling ervaarde. Dus ging ik vooral op zoek naar hoe prikkels gaan afblokken en hoe op die momenten ontstressen en in rust geraken.
Maar als HSP professional heb ik ingezien dat de kunst is om ervoor te zorgen dat je pro-actief omgaat met het herkennen en erkennen van situaties die jou brengen tot over- of onderprikkeling. Dan pas kan je van je hoogsensitiviteit een talent maken.
Een burn-out kan evenzeer voor een groot deel ontstaan zijn door je hooggevoelige reacties op de opeenstapeling van stresssituaties en je hoeft dus niet persé hoogsensitief te zijn. HSP’s hebben wél meer kans om in een burn-out te geraken door hun fijngevoelig zenuwstelsel en de diepere verwerking van informatie die maakt dat we meer hersteltijd en rust nodig hebben.
Het wordt soms wel heel verwarrend als je weet dat ze in Nederland hooggevoeligheid in de mond nemen als ze het over hoogsensitiviteit hebben. En overgevoelig of hypergevoelig als ze het hebben over de Belgische hoogsensitiviteit.
Maar eigenlijk is het niet zo moeilijk om het verschil te begrijpen. Dit beeld verduidelijkt het.
Hoogsensitiviteit gaat over de input van interne en externe factoren, de prikkels, die ongefilterd binnenkomen in ons hoogsensitieve brein. Hooggevoeligheid is de reactie op die prikkels. Het is dus geen voorwaarde om hoogsensitief te zijn. Hooggevoeligheid komt dus meer voor dan hoogsensitiviteit. Bijvoorbeeld als je als mama intens reageert (roepen, met de pannen rammelen) op de drukte en lawaai van de kids als je probeert te koken tegen de tijd om klaar te staan voor de hobby’s. In stresssituaties heb je een verhoogde kans om emotioneel te reageren. Maar dit hooggevoeliger gedrag is dus geen garantie dat je hoogsensitief bent.
Hieronder alvast 3 visies op hoogsensitiviteit. De eerste is die van Elaine N. Aron, een Amerikaanse psychotherapeute en uitvindster van het begrip hoogsensitiviteit in de jaren 90.
Ondertussen heb je 2 meer recente benaderingen. In Nederland is er de sociaal wetenschappelijke onderzoekster Esther Bergsma die het onderzoek van Aron verder zette op een meer wetenschappelijke manier. En bij ons heb je de meer recente wetenschappelijke benadering van professor medische en gezondheidspsychologie Elke Van Hoof.
Volgens Aron zijn hoogsensitieve personen mensen die zijn geboren met de neiging om veel dingen op te merken in hun omgeving en diep te reflecteren alvorens te handelen. Zij vat het samen met het acronym DOES.
Opmerkelijk is dat Aron voornamelijk het gedrag of de reactie op prikkels benoemt in haar kenmerken. Ze duiden dus bijna allemaal op hooggevoeligheid met uitzondering van de diepgaande verwerking.
Daarom heeft de Belgische Elke Van Hoof een herorganisatie gedaan naar 3 schalen. En spreekt ze enkel nog over:
Haar definitie van hoogsensitiviteit is de volgende: “ Iemand die hoogsensitief is, onderscheidt zich door een sterke vaardigheid om externe factoren waar te nemen én te verwerken (hoogsensitiviteit) met als gevolg een verhoogde kwetsbaarheid voor overprikkeling én emotionaliteit.”
Ten slotte heb je Esther Bergsma, schrijfster van het baanbrekende boek ‘Het hoogsensitieve brein‘. Zij deed onderzoek naar ons brein en bouwde verder op het onderzoek van Aron. Volgens haar is de meest juiste omschrijving de volgende: “ Hoogsensitiviteit is het aangeboren temperament met een grote gevoeligheid voor (interne en externe) stimuli en het diepgaand verwerken van en sterk reageren op deze informatie.
Ben je geprikkeld om jouw hoogsensitiviteit te leren omarmen? Wil je het niet meer als een lastig iets ervaren?
Laat me jou persoonlijk coachen!
Dan gaan we samen op ontdekking hoe we jouw hoogsensitiviteit kunnen omarmen als een talent.
Samen zorgen we ervoor dat je pro-actief situaties inschat en jouw grenzen en gevoeligheden communiceert met anderen. Hierdoor kan je jouw hooggevoelige gedragingen en reacties leren vermijden en jouw hoogsensitiviteit echt omarmen!
Ondervind je ook last op het werk en vraag je je soms af of deze job wel past bij jou (als HSP)? Ook dan kan ik als loopbaancoach verheldering brengen.
Dit kan voordelig met de loopbaancheques van VDAB.
Bronnen: Boek ‘Hoogsensitieve Personen’ van Elaine N. Aron, Boek ‘Eerste hulp bij Hoogsensitiviteit’ van Elke Van Hoof, Boek ‘Het Hoogsensitieve brein’ van Esther Bergsma en mijn opleiding tot HSP professional bij psychotherapeute, pedagoge en HSP professional Enya Hooyberghs.
